Zeynep Delibalta in dialogue with the works in the Gemäldegalerie

2017, Berlin

On January 26th 2018, I gave a performance in the Kulturforum, Berlin, as part of the ‘About the Museum’ program. The exhibition in the gallery presented European paintings created between the 15th and 18th century, which were divided according to nationality. In this piece of art I wore yellow washing-up gloves and ran between the paintings in the exhibition as a metaphor for the time that I had to flee my home country of Kurdistan and risked my life crossing EU-borders. While running through the gallery, I held up my refugee pass as a non-citizen to the paintings, displaying the power of my hands and artwork in the space. My artistic intention was to symbolise the plight of refugees and guest workers as an exploited workforce in Germany and other western countries. In western societies, refugees are often perceived as a people who are incapable of appreciating     

fine art and culture. Galleries such as the Kulturforum tend to be the preserve of privileged members of society and I wanted to challenge this with a celebratory performance representing the power of refugee art.

As well as my own artwork, I presented that of the late Zeynep Delibalta in the Gemäldegalerie. Zeynep Delibalta migrated to Berlin as a guest worker and, in spite of her circumstances created over two hundred works of art. In 2017 she produced her last sculpture ‘Algorithm for Burak and similar cases’ for the memorial for Burak Bektaş, a young German-Turkish man murdered by neo-Nazis in Neukölln, Berlin on April 5th, 2012. In memory of both Zeynep Delibalta and Burak Bektas, I presented her work and gave a performance.

The performance was a means of challenging the western-centric focus of the majority of art presented in the Kulturforum. Although Kulturforum was conceived in Berlin after World War Two as somewhere that international art and culture, as opposed to war and nationalism, could be celebrated, its global scope has been too narrow. Before the war, the area around Kulturforum had been largely home to the Jewish community until their expulsion to concentration camps. The historical relevance of the area made it especially important for me to highlight the exclusivity of the Kulturforum through my artwork. Sadly, Kulturforum is still not a place representative of the artwork of minorities, refugees and migrants.

٥ ساڵ لەوە پێش لە “کولتور فۆرووم-گێمێلدە گالەری” کە گەلەرێکی گەورەی شاری بێرلین-ە ئەم پڕۆژە هونەریەم بەڕێوە برد کە بەشێک بوو لە خوێندنی ماستەرەکەم/ خوێندنی باڵا لە زانکۆی هونەری بێرلین.

ئەم پڕۆژە هونەریە کە پێرفۆرمانسێکە، ڕەخنەیەکی هونەریە سەبارەت بە هەڵسوکەوتی کۆمەڵگا و دامەزراوە هونەریە ئەوروپیەکان بەرامبەر بە هونەر و ژیانی پەنابەر یان کرێکارە بیانێکان کە لێرە دەژین. هەروەها ڕەخنەیە لەوەی کە، دامەزراوە هونەرییەکان لە خۆرئاوا زۆر کەم هونەر و کولتوری پەنابەریان بە گرینگ بینیوە و ئەزمونەی هونەری ئەم کەمینە زۆر جار پشت گوێ خراوە و یان سڕیویانەتەوە.

من لەو پڕۆژە هونەریەدا بە دەستکێشی زەردەوە کە لێرە زۆر بە کرێکارە بیانیەکان دەدرێ، بە ناو هۆڵی گالەریەکەدا سنوری کارە هونەریە ئەوروپیەکان تێدەپەڕێنم، هەروەکوو چۆن سنوری کیشوەرەکەیانم وەک پەنابەرێک تێپەڕاند. دەستکێشی زەرد لەم کارەدا ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە بەردەنگەکان وەبیر، ژیانی کرێکارە بیانیەکان لێرە بخاتەوە.

لە پڕۆژەکەدا و پاش چەند ساتێک لە دەسپێکی هونەریەکە، دواترپاسپۆرتی پەنابەریم بەدەستەوە دەگرم و خۆم بەرەوڕوی تابڵۆکان پێشان دەدەمەوە و ڕوبەڕویان دەبمەوە. لێرەدا دەمەوێ هێزی دەست و هێزی هونەری خۆم لە گەلەریەکەدا نمایش بدەم.

ئەم نواندنە هونەرییە ڕەخنە گرتنە هەروەها لەوەی کە، لە ئەوروپا گەلەرییە هونەرییەکان زۆرجار بۆنەتە شوێنی ئەو کەسایەتی و هونەرمەندانە کە لە چینی باڵادەست و سەرمایەدارن. ئەم پڕۆژەیە هەروەها رەخنەیە لە خەڵکی ئەوروپا و دامەزراوە هونەرییەکان، کە پێیان وایە پەنابەر و کرێکارە بیانێکان کە لێرە دەژین، توانای هونەری و کولتوریان نییە و هەروەها ئەوانەی کە لایان وایە ئەم کەمینانە حەز لە هونەر و کولتور ناکەن. بەم تێگەییشتنەوە، ئەمەیان کردۆتە هۆکارێک کە ڕێگە بە هونەری پەنابەرەکان نەدەن کە ببێتە بەشێک لە هونەر و کولتوری وەڵاتەکەیان و هەر بۆیە پاسپۆرتەکە جیاوازی شوناسی سیاسی و مرۆیی کەسێکی پەنابەر و هونەرمەند دەخاتە بەر ڕوو کە تەنیا لەبەر ئەوەی کە شوناسی پەنابەرێتی هەیە، لە لایەک ئەچەوسێندرێتەوە و لە لایەکی تریش هونەر و کولتوری ون دەکرێ.

ئەم پڕۆژە هونەریە هەموو ئەو تێڕوانینە کێشەهەڵگرانە دەخاتە ژێر پرسیار و تەنگەژەوە. هێزی شوناسی نوێ پێشاندەداتەوە و هەروەها هێزی خۆنوسینەوە و خۆنواندنەوەی هونەری بە زمان و جەستەی خۆ.

مەبەستێکی تری ئەم پڕۆژەیە بە تایبەتی ئاماژەکردنە بە شوێن و زەمەن. گەڕەکی ئەم گالەرییە کە لەسەردەمی هیتلەردا، گەڕەکی جولەکەکان بوو و دواتر وێران کرا. دوای ڕوخانی دەسەڵاتی هیتلەر، سیستەمی نوێ ئاڵمان بڕیاری دا لەم شوێنە کولتور و هونەر پەرە پێبدا و ئەم گالەریەشیان هەر بەم بۆنەوە سازکرد. کارە هونەریە کەی من ڕەخنەیە لەوەی کە لەڕاستیدا ئەم شوێنە تەنیا بۆتە شوێنێکی کولتوری ئەوروپایی، کە زۆرتر کولتوری سپی پێستەکان، واتە کولتوری ئەوروپیەکان پێشان دەدا، نەک ئەوروپای ئەمڕۆیی و ئاڵمانی ئەمڕۆیی و هەمە ڕەنگ کە پتر لە ١٦ میلیۆن مرۆڤی بە ڕەچەڵەک بیانی لێدەژی کە هەرهەموو خاوەنی زانست، هونەر و کولتوری خۆیانن.

لە کۆتایی ئەم پڕۆژە هونەریەدا، تۆمارێکی ڤیدیۆیی پێشان دەدەین کە دیمانەیەکی هونەریە، خۆم لە گەڵ ژنێکی هونەرمەند بە ناوی زەینەب دلیباڵتا ڕێکم خستوە و تۆمارم کردوە. ئەم هونەرمەندە بەداخەوە لە ژیان دا نەماوە و دەیان ساڵ لە بێرلین بە هونەرەوە سەرقاڵ بوو و هونەرەکەشی نادیارە، ئەمەش بەس لە بەر ئەوەی هەڵگری شوناسێکی نائەوروپیە. لەم ڤیدیۆیەدا ئەو باس لە ژیانی هونەری خۆی دەکا لە پەنا مەلەک بەکتاشی دایکی بوراک بەکتاش کە ئەویش لەوێ دانیشتوە، کە بەداخەوە کوڕەکەی بە دەستی نازیەکان چەند ساڵ لەمەو بەر لە بێرلین کوژرا. بەشێکی تری پڕۆژەکەش ماکێتێکی هونەرییە کە بە دەستی زەینەب دلیباڵتا بۆ ئەم کوڕە کۆژراوە دروست کراوە و ئەویشمان لە گەلەریەکە پشاندا.